گروه فرهنگي مشرق – گروه فرقان را بيشتر با ترور بزرگاني چون شهيد آيت‌الله مطهري و شهيد آيت‌الله مفتح و... مي‌شناسيم. اما فرقاني‌گري در ذات خود در پي رقابت با تفسير اصولي از مکاتب است، زيرا ارائه و اشاعه چنين تفسيري را با بقاي خود در تضاد مي‌بيند. فرقانيان بضاعتي جز جهل و بي‌سوادي و بي‌پروايي ندارند و همواره با اين دو حربه به مصاف علم و تقوا رفته‌اند.فرقاني‌گري، نيمه ناپيداي روشنفکري ايراني و به ويژه در دوران پس از مشروطه به شمار مي‌رود. منورالفکران در آغاز با دعوي مدارا، تساهل و تحمل به ميدان آمدند، اما برخي از آنان به شاخص‌ترين و در مواردي خشن‌ترين فجايع تاريخ معاصر دست يازيدند.
پرونده بازخواني کارنامه فرقان و مزقان‌گونگي در تاريخ انقلاب موضوع مشترک شماره‌هاي 6 و 7 و 8 کتاب ماه تاريخي يادآور است که مجموعاً در يک مجله تهيه شده و اخيراً وارد بازار نشر شده است.
در اين نشريه ضمن ياداوري سخنان امام راحل(ره) درباره اين فرقه خطرناک که فرمود: «از رفتار اين قشر فاسد، اسلام تأييد شد» و اشارات ايشان به ضايعه فقدان شهدايي چون آيت‌الله مطهري و حاج مهدي عراقي و آيت‌الله مفتح به عمق انحراف آنان از اصل اسلام پرداخته شده است.
روش تفسير به رأي گودرزي به عنوان سرکرده فرقان، تفسير سمبليک است. چنانچه از زبان آيت‌الله مصباح يزدي آمده است:
«مرحوم آقاي مطهري به عنوان يک اسلام‌شناس واقعي مي‌دانست که اگر تفسير سمبليک مطرح شود و جا بيفتد، بزرگترين خطري است که اسلام را تهديد مي‌کند. از آن پس قرائت‌هاي مختلف و من‌درآوردي از قرآن رواج خواهد يافت و هر حرفي بزنيد، جواب خواهند داد. اين قرائت شماست، ما قرائت ديگري داريم! چه خطري بالاتر از اين براي دين وجود دارد؟»
در قسمت ديگري به انتساب اين گروه منحرف به دکتر علي شريعتي پرداخته شده و مناسبت‌هاي بين رهبر اين گروه و آثار شريعتي بررسي مي‌شود.
در بخش ديگري از نشريه يادآور، اشتراکات مهدي هاشمي و باند مخوف او با گودرزي و فرقه فرقان مورد واکاوي قرار گرفته است.
گفتگو با دکتر حداد عادل در زمينه تحليل زمينه‌هاي ظهور فرقانيان و نيز کارکرد آنها، همينطور گفتگو با حجت‌الاسلام ناطق نوري به عنوان يکي از قضات پرونده فرقان از بخش‌هاي ديگر اين مجموعه است. ناطق نوري بر خلاف ديگر قاضي فرقان، رسيدگي به پرونده اين سرگروه را شفاف و بي‌ابهام مي‌داند.
ناطق نوري، خاطره‌اي را از مرحوم آيت‌الله مجتهدي نقل مي‌کند و مي‌گويد: «مرحوم آقاي مجتهدي مي‌فرمود: "وقتي گودرزي پيش من آمد، به چهره‌اش نگاه کردم، ديدم تيره است، گذشته از آن با حرف‌هاي انحرافي مانع از درس خواندن طلبه‌ها مي‌شد؛ اين بود که عذرش را خواستم." ايشان معمولاً اين تعبير را داشت که چهره فلاني نوراني است. چهره آن يکي تيره است. ما در ميان جلسه‌هاي آنجا آدم‌هاي سبزه زياد داشتيم و قطعاً منظور ايشان پوست تيره و روشن نبود، بلکه معنويت افراد بود که در چهره انها بروز دارد.»
يکي از حساس‌ترين موضوعات پيراموني جريان فرقان، ادعاهاي يکي از قضات پرونده بعد از گذشت سال‌هاست. آنچه که عبدالمجيد معاديخواه در ساليان اخير، در بازکاوي کارکرد فرقانيان بيان مي‌دراد، در بردارنده نوعي تجديد‌نظرطلبي در نگاه به اين پديده و نحوه رسيدگي به پرونده آنان است که البته براي بسياري ديگر از کساني که متولي تعقيب و نيز رسيدگي قضايي به اتهامات اين جريان بوده‌اند، نامقبول است. «يادآور» در اين مرود به پاسخ برخي عوامل قضايي پرونده و مورخين به او مي‌پردازد و به نوعي آنها را رد مي‌کند.
ناگفته‌هايي از پيشينه و شخصيت رهبر گروه فرقان بخش بعدي اين پرونده است که در گفتگو با حجت‌الاسلام شبيري زنجاني مطرح مي‌شود. وي در بخشي از سخنانش مي‌گويد: «گودرزي بيشتر کتب دکتر شريعتي را با ولع مي‌خواند. مرحوم شريعتي در زمينه ارائه تحليل‌هاي جامعه‌شناسانه از اسلام، خوب عمل مي‌کرد، ولي هرقدر در مباحث تخصصي دين وارد مي‌شد به همان ميزان اشتباهاتي داشت که البته به قول برخي، ازجمله مرحوم آقاي بهشتي هرقدر پيش مي‌آمد رو به بهبود و صحت فکر بود. شايد اگر شريعتي زنده مي‌ماند، گودرزي هم اين سرنوشت را پيدا نمي‌کرد.»
شبيري زنجاني در قسمتي از سخنانش به نکته قابل توجهي اشاره مي‌کند و مي‌گويد: «عامل ديگري هم که موجب مي‌شد گودرزي سير قهقرائي را به شکل شديدي طي کند، مبالغه‌هاي اطرافيان درباره او بود. يک نفر که دائماً با خارج در تماس بود، با گودرزي خيلي گرم گرفته بود. گودرزي هر حرفي که مي‌زد، آن فرد از او تمجيد مي‌کرد و مي‌گفت افکارت بسيار جديدند و تو بايد اينها را تبليغ کني! شبيه به عوامل خارجي‌اي بود که از سيدعلي محمد باب حمايت کردند.»
وي سپس به تفاوت‌هاي شهيد نواب صفوي با گودرزي مي‌پردازد و در ادامه به برخي مسائل روز از جمله انتخابات 88 و تفکرات التقاطي همچون فرقان اشاره مي‌کند.
در يکي از اين مصاحبه ها که با هاشم صباغيان انجام شده وي درباره نقش موسوي خوئيني‌ها در افکار گروهک فرقان نکات جالبي را بيان داشته است. وي در اين باره مي گويد: «من بعدها فهميدم که ماهيت گروه فرقان محصول جلسه تفسير آقاي موسوي خوئيني ها بوده است.»
اين نشريه با حدود 30 گفتگوي تفصيلي با شخصيتهاي مختلف و موثر ابعاد مختلف فکري و ريشه انحرافات اين گروهک را بررسي کرده است.
از مطالب منتشر نشده اي که در اين نشريه آمده متن کامل دادگاه گودرزي رييس گروهک فرقان است که اين مطلب مي تواند براي محققان منبع خوبي درباره شناخت بيشتر اين گرهک باشد.
اين نشريه همچنين حاوي عکسهايي از جنايات اين گروهک در ترور شخصيت هاي انقلاب است که برخي از اين عکسها منتشر نشده و کمتر ديده شده است.
کتاب ماه فرهنگي، تاريخي «ياد آور» نشريه موسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران است که شماره اخير آن همزمان شماره هاي 6،7و8 است.
